کولونوسکوپی چیست؟چه کسانی باید کولونوسکپی انجام دهند؟
خیلی‌ها از انجام کولونوسکوپی واهمه دارند و با شنیدن نام آن دچار دلشوره و اضطراب می‌شوند. این اضطراب از یک سو به نداشتن آگاهی از مزیت‌های بهره‌گیری از این روش تشخیصی و درمانی در پیش آگهی بیماری‌های روده بزرگ باز می‌گردد و از سوی دیگر به ترس از دردناک بودن پروسه انجام این روش.
کولونوسکوپی یک دستگاه آندوسکوپی است که برای مشاهده روده بزرگ و راست روده با هدف تشخیص بافت ملتهب، زخم و رشد غیرطبیعی و سرطانی بافت روده یا تشخیص پولیپ‌های روده‌ای استفاده می‌شود. البته در بیمارانی که به طور مکرر و بدون علت مشخص با مشکلاتی در اجابت مزاج مانند خون در مدفوع، اسهال و یبوست ناگهانی و مکرر، درد شکم، کاهش وزن یا باریک شدن مدفوع مواجه می‌شوند انجام کولونوسکوپی برای تائید سلامت یا بیماری روده بزرگ ضروری تلقی می‌شود.
پزشک به کمک آزمایش کولونوسکوپی می‌تواند لایه پوشش دهنده‌ی داخلی روده بزرگ (کولون و راست روده) را معاینه کند. در این روش از لوله‌ی منعطف باریکی به نام کولونوسکوپ برای مشاهده روده بزرگ استفاده می‌شود و وجود زخم، پولیپ روده بزرگ، تومور و ناحیه‌های ملتهب یا خونریزی دهنده بررسی می‌شود؛ همچنین طی انجام این عمل امکان گرفتن نمونه‌های بافتی (نمونه‌برداری) و خارج کردن توده‌های غیرطبیعی نیز وجود دارد. به علاوه از کولونوسکوپی می‌توان به عنوان یک تست غربالگری جهت بررسی بروز سرطان یا وجود توده‌های پیش‌سرطانی (پولیپ) در روده بزرگ یا راست روده بهره برد.
کولونوسکوپ یک ابزار لوله ای شکل، منعطف و باریک است. طول لوله آن متغیر و بیین 125 سانتی‌متر (48 اینچ)تا 183 سانتی‌متر (72 اینچ) است، و دوربین ویدیویی کوچکی نیز به سر آن متصل است تا پزشک بتواند از آن برای تهیه تصویر یا فیلم از روده بزرگ (کولون) استفاده کند. به کمک کولونوسکوپ می‌توان تمام روده بزرگ و بخش پایینی روده کوچک را مشاهده نمود؛ اما در آزمایش سیگموئیدوسکوپی تنها امکان بررسی راست روده (رکتوم) و بخش پایینی روده بزرگ وجود دارد.در آماده‌سازی پیش از کولونوسکوپی، روده بزرگ باید کاملاً تخلیه شود، این آماده‌سازی، بسته به نظر پزشک، ممکن است یک تا دو روز زمان می‌برد.
آمادگی
رای آماده شدن برای یک کولونوسکوپی، شما نیازمند مشورت گرفتن از پزشک متخصص گوارش خود می‌باشید، همچنین شما باید برای رفتن به خانه، پاک‌سازی روده‌ها و تغییر رژیم غذایی از قبل برنامه‌ریزی کنید.
شما باید شرایط پزشکی، همه داروهای مصرفی، ویتامین‌ها، مکمل‌ها و حتی داروهای غیرنسخه‌ای خود را به پزشک اطلاع دهید، از جمله موارد زیر:
پاک‌سازی روده و تغییر رژیم غذایی
متخصص آندوسکوپی قبل از انجام کلونوسکوپی، دستورالعمل‌های لازم را به صورت نوشته در اختیار شما قرار می‌دهد تا بتوانید در منزل برای عمل، آمادگی لازم را به دست آورید. متخصص آندوسکوپی برای پاک‌سازی روده شما دستورالعمل‌های خاصی را تجویز می‌کند به نحوی‌که روده شما از مدفوع و محتویات غذایی کاملاً پاک‌سازی گردد. حضور مدفوع و یا محتویات غذایی باعث می‌شود پزشک نتواند به‌خوبی به ارزیابی دیواره پوششی روده‌ها بپردازد. ممکن است ۱ تا ۳ روز قبل از کلونوسکوپی به شما رژیم غذایی مایعات داده شود، همچنین از نوشیدن مایعاتی که حاوی رنگ‌دانه‌های قرمز یا بنفش هستند، باید خودداری کنید.
پس از کلونوسکوپی، شما موارد زیر را باید در نظر داشته باشید:
شما در بیمارستان و یا مرکز درمانی به مدت ۱ تا ۲ ساعت پس از عمل باقی خواهید ماند.
در طول ساعت اولیه پس از عمل ممکن است درد شکمی یا نفخ داشته باشید.
مدتی طول می‌کشد تا اثر آرام‌بخش یا داروی بی‌حسی برطرف گردد.
شما باید انتظار بهبودی کامل را در روز بعد داشته باشید، همچنین شما قادر خواهید بود به رژیم غذایی طبیعی خود بازگردید.
پس از عمل، به شما و یا یکی از دوستانتان یا اعضاء خانواده دستورالعمل‌هایی در خصوص مراقبت‌های بعد از کلونوسکوپی داده خواهد شد. این دستورالعمل‌ها را به دقت پیگیری نمایید.
پس از عمل نیاز است یکی از دوستانتان و یا اعضای خانواده، شما را به منزل ببرد.اگر پزشک پولیپی از روده شما خارج کرده باشد و یا عمل نمونه‌برداری انجام داده باشد، وجود مقداری خونریزی از مقعد طبیعی است.
